άρθρο του Θανάση Ι. Ζησιμόπουλου

Παραμονές επετείου της σφαγής των Καλαβρυτινών, 13/12/1943 από τους Γερμανούς ΝΑΖΙ κι έρχεται η πολυδιαφημισμένη ταινία “Καλάβρυτα 1943”, να αναστατώσει τον αιματοβαμμένο τόπο μας.

Μία κινηματογραφική ταινία είναι σε κάθε περίπτωση πνευματική δημιουργία, με απαραίτητη ίσως, τη σεναριακή μυθοπλασία. Δικαιούται και πρέπει ο δημιουργός να κινηθεί ελεύθερα. Όταν όμως αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα με ένα τέτοιο ιστορικό αποτύπωμα, οφείλει να σέβεται την ιστορία. Αυτό έχει γίνει άπειρες φορές στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου, από παραγωγούς- σκηνοθέτες με τεράστιες κινηματογραφικές επιτυχίες και με τεράστια προσφορά στο κοινό.

Ήταν υπερβολική και ίσως άκομψη θα ισχυριστεί κάποιος η αντίδραση Καλαβρυτινών παραγόντων για την ταινία. Δεν είναι όμως αδικαιολόγητη και δεν οφείλεται στην άποψη ότι “θεωρούν αδιανόητο, Γερμανός στρατιώτης του 1943 να έχει διάθεση βοήθειας των αμάχων Καλαβρυτινών”, όπως απλοϊκά και με διάθεση στρογγυλοποίησης πάντα, διαπιστώνει ο φίλος και εκλεκτός συμπατριώτης Γ. Μάρκου στο σχόλιο του.

Αμέσως μετά τον πόλεμο και μέχρι σήμερα, το γερμανικό κράτος επιδίδεται σε μία τεράστια προσπάθεια και με διάφορους τρόπους, συσκότισης και αποπροσανατολισμού των πραγματικών γεγονότων, αποποιούμενο με ωμό και κατηγορηματικό τρόπο, ακόμα και τις συμβατικές του υποχρεώσεις. (Βλέπε κατοχικό δάνειο, πολεμικές αποζημιώσεις).

Συνεχίζοντας ο κ. Μάρκου και με τη βοήθεια του συμμαθητή του, ισχυρίζεται ότι σύμφωνα με μαρτυρίες κάποιων Καλαβρυτινών, Γερμανοί στρατιώτες “φέρθηκαν ανθρώπινα και προσπάθησαν να σώσουν Καλαβρυτινούς”. Αλλά μήπως οι Γερμανοί ή οι Αυστριακοί στρατιώτες, δεν έχει καμία σημασία, δεν συμμετείχαν αμέσως μετά στην εκτέλεση των Καλαβρυτινών στο λόφο του ΚΑΠΗ; Mήπως ο Γερμανός στρατιώτης που τράβηξε κι έσωσε τον 17χρονο στη Ζαχλωρού, αμέσως μετά δεν συμμετείχε στο απόσπασμα εκτέλεσης των Zαχλωριτών;

Οι Γερμανοί στρατιώτες, πολύ πριν τον πόλεμο, με ιδεολογικό υπόβαθρο τον Φασισμό και Ναζισμό και στη βάση των θεωριών του υπερανθρώπου, της υπεροχής της Άριας Φυλής, του Τέλειου Λαού και Έθνους είχαν διαμορφωθεί σε σκληρή και άτεγκτη πολεμική μηχανή, που έπρεπε να εξαφανίσει τους κομμουνιστές, τους Εβραίους, τους τσιγγάνους, τους ομοφυλόφιλους, τους αναπήρους και κάθε λογής μειονότητα και αντίσταση. Με αυτή την αναφορά και χωρίς βέβαια να φιλοδοξώ να διορθώσω, σε συνάρτηση πάντα με τις φοβερές διώξεις που υπέστη η φυλή των Εβραίων, “ακουμπάει” και η άποψη της εκλεκτής Γερμανοεβραίας φιλοσόφου Χάνας Άρεντ “περί κοινοτυπίας του κακού”, στο δημοσίευμα της για τη δίκη του Άιχμαν.

Σε κάθε άνθρωπο συνυπάρχει το καλό με το κακό. Κάτω από κάποιες συνθήκες και συγκυρίες αναδεικνύεται πότε το ένα και πότε το άλλο. Με αυτό το σκεπτικό δεν αποκλείεται σε κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις, κάποιοι Γερμανοί ή Αυστριακοί στρατιώτες να θέλησαν να βοηθήσουν. Έτσι μπορεί και να άνοιξε η κλειδωμένη ή ξεκλείδωτη πόρτα του σχολείου από τον κάλο Αυστριακό. Πέρα από την αντικειμενική αλήθεια, το θέμα είναι πώς δίνεται το κάθε γεγονός και ποιες σκοπιμότητες κρύβονται από πίσω.

Ο αιματοβαμμένος τόπος μας, ο λόφος του ΚΑΠΗ, πρέπει να λειτουργεί πάντα και στην αιωνιότητα σαν Φάρος, για να μην έχουμε ποτέ πάλι Φασισμό – Ναζισμό, ποτέ πόλεμο και σφαγές, αλλά ειρήνη και συνεργασία όλων των Λαών.

 Υ.Γ.: Από όσα γράφει η δημοσιογράφος της “Εφημερίδας των Συντακτών” Νόρα Ράλλη για τη συνέντευξη που δόθηκε στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ταινία “Καλάβρυτα 1943”, “η ταινία βρίθει ιστορικών αναληθειών από την αρχή ως το τέλος”. Τώρα από τους παράγοντες της ταινίας, άλλοι όπως ο σκηνοθέτης Νικόλας Δημητρόπουλος ήταν προσεκτικοί και ήπιοι στις δηλώσεις τους, κάποιοι άλλοι όμως όπως η πρωταγωνίστρια Άστριντ Ρους, κατηγορηματικοί, θρασείς, χωρίς κανένα σεβασμό ούτε στους νεκρούς και με διάθεση να μας συμβουλέψουν και να μας κάνουν “μάθημα” ότι “ο κόσμος θα μάθει την τραγική ιστορία τους μέσω της ταινίας που ελάχιστοι την ξέρουν”.

Τα υπόλοιπα στην οθόνη.

Αθήνα, 9 Νοεμβρίου 2021
Θανάσης Ι. Ζησιμόπουλος