Πραγματοποιήθηκε σήμερα το πρωί, στον ιερό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στα Καλάβρυτα, χοροστατούντος του σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιου, το καθιερωμένο ετήσιο μνημόσυνο για την Καλαβρυτινή Μάνα.

Στη σεμνή τελετή παραβρέθηκαν ο Δήμαρχος Καλαβρύτων κ. Γιώργος Λαζουράς, ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης του Δήμου Καλαβρύτων κ. Δημήτρης Κατσικόπουλος, ο Πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος κ. Χαρίλαος Ερμείδης, ο Πρόεδρος της Ένωσης Καλαβρυτινών Αθήνας κ. Σωτήρης Τσενές, συγγενείς θυμάτων, πλήθος καλαβρυτινών και άλλοι επίσημοι.

Την καθιερωμένη ομιλία στο τέλος του μνημοσύνου εκφώνησε η βοηθός Δημάρχου Καλαβρύτων κ. Χρύσα Παπαδάτου και μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω.

Σεβασμιότατε,

 

Κυρίες & Κύριοι Συγγενείς των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος

 

Κύριε Δήμαρχε

 

Κύριε πρώην Βουλευτά και Δήμαρχε

 

Κύριοι Αντιδήμαρχοι και Δημοτικοί Σύμβουλοι

 

Κύριοι Εκπρόσωποι Συλλόγων και Φορέων

 

 

Σήμερα , παραμονή της Παναγίας , ο μαρτυρικός μας Δήμος , ο Δήμος Καλαβρύτων από τον αείμνηστο Δήμαρχό μας Πάνο Πόλκα έχει καθιερώσει να τιμούμε κάθε χρόνο την Κορυφαία και Τραγική Μάρτυρα του Καλαβρυτινού Δράματος , τη

« βιβλική μορφή της ματωμένης γης μας »που είναι ταυτισμένη με την Ιστορία του Μαρτυρικού μας Τόπου ,την Καλαβρυτινή μάνα.

Η καθιέρωση αυτού του μνημοσύνου, και η παράλληλη αυτή μνήμη και τιμή στην Μάνα των Καλαβρύτων και τη Μητέρα της Χριστιανοσύνης, μας επιτρέπει να σταθούμε στον πόνο της Μάνας που ζει , με συντριβή ψυχής , το Γολγοθά του γιου της, στη Μάνα σκέπη και καταφύγιο, στη Μάνα που «δεν έχει να αφήσει σε αυτόν τον κόσμο, για μια στιγμή το παιδί της».

 

Η Μάνα, πρόσωπο κορυφαίο και ιερό, γόνιμη δύναμη της ζωής, βρέθηκε , πάντοτε , στην καρδιά της δίνης των πολέμων.

Είναι εκείνη που , αμέτρητες φορές , στην ιστορία κλήθηκε να θυσιάσει τα παιδιά της , για την πατρίδα, για την ελευθερία και τη δικαιοσύνη.

Η Μάνα είναι το κεντρικό πρόσωπο της τραγωδίας του πολέμου σε κάθε εποχή. Η πονεμένη Μορφή της διατρέχει τους αιώνες, ο οδυρμός και η γενναιότητά της συνοδεύει την Ιστορία της πατρίδας μας. Τη Μαρτυρική Ιστορία των τόπων που δοκιμάστηκαν.

 

Σπαρτιάτισσα, Σουλιώτισσα, Μεσολογγίτισσα, μάνα του Πόντου και της Προσφυγιάς , Ελληνίδα Μάνα, Μάνα Καλαβρυτινή.

 

Στο επίγειο ανθρώπινο Δράμα των Καλαβρύτων, η Μάνα, η γυναίκα, η αδελφή, θα πορευτεί τον πολύχρονο, τραχύ και δύσβατο «Γολγοθά» του πόνου, της επιβίωσης και του χρέους.

Τον ανηφορικό «Γολγοθά» που ξεκίνησε εκείνο το μουντό πρωινό της Δευτέρας του Δεκέμβρη του 1943 , με το βίαιο αποχωρισμό τους από τα παιδιά, τους άνδρες, τους πατεράδες και τα αδέλφια τους στις πόρτες του σχολείου, όπου τους οδήγησε η προσταγή των Γερμανών.

Και όταν οι άνδρες και τα νεαρά αγόρια οδηγήθηκαν στη Ράχη του Καπή για να γίνουν βορά των αδίστακτων εκτελεστών τους, οι γυναίκες με τα μικρότερα παιδιά που τους απέμειναν, στράφηκαν αλαλάζουσες ακολουθώντας το ρυάκι του αίματος στην αναζήτηση των δικών τους.

 

Στην ξερή λάκα του Καπή που μετατράπηκε σε θυσιαστήριο, φτάνοντας αλλόφρονη η χορεία των γυναικών, θα μπλεχτεί ανάμεσα στα πτώματα και σαν χορός τραγικός θα ξεσπάσει σε θρήνο. Έναν θρήνο απερίγραπτο, πνιχτό και σκληρό που θα θύμιζε τους αντίστοιχους θρήνους των γυναικών στις Τρωάδες και στην Εκάβη του Ευριπίδη.

 

Η κουβέρτα των σκοτωμένων θα γίνει η «σινδόνη» για τη μεταφορά τους στο νεκροταφείο. Η μια μετά την άλλη οι γυναίκες σε μια πομπή , θλιβερή και αλλόκοτη , για μέρες θα κουβαλήσουν στα αδύναμα χέρια τους, τους άνδρες και τα παιδιά τους.

Εκεί χωρίς σάβανο, χωρίς φέρετρο θα θάψουν στους ρηχούς τάφους που άνοιξαν με τα νύχια στην παγωμένη γη, τρεις γενιές της πόλης, πατεράδες, γιούς και εγγόνια μαζί.

 

Ο όλεθρος, η φρίκη, ο πόνος, ο τρόμος και η αγωνία τους , λαξεύεται στα πρόσωπα. Δένεται με τα μαύρα μαντήλια και παραμένει εκεί ως το τέλος.

Το Μαρτύριο των ζωντανών, είχε ξεκινήσει την ίδια κιόλας μέρα στη νεκρή πόλη των καπνών και των ερειπίων.

 

Στην καρδιά του πιο σκληρού χειμώνα της Κατοχής θα αναζητήσουν καταφύγιο , σε πρόχειρα παραπήγματα , ανάμεσα στα ερείπια.

Με τα ματωμένα ξεροκόμματα θα ταΐσουν τα ορφανά τους και θα τα σκεπάσουν με την ίδια εκείνη ματωμένη κουβέρτα που μετέφεραν τους σκοτωμένους.

Μόνες και αβοήθητες για ένα διάστημα θα ζήσουν τη δοκιμασία της επιβίωσης, αναλαμβάνοντας το ρόλο πατέρα και μάνας μαζί, αντιμέτωπες με την αθλιότητα, που θέλησε να τις εξοντώσει.

 

Ο μόχθος και η έγνοια των παιδιών που έπρεπε να ζήσουν και που για χάρη τους η ζωή έπρεπε να συνεχίσει, μετρίαζε τον πόνο. Ήταν η μοναδική τους ελπίδα και έπρεπε να την κρατήσουν ζωντανή.

 

Για χρόνια στους χειμώνες της Κατοχής και τα μετακατοχικά χρόνια, οι Καλαβρυτινές γυναίκες νηστικές, πονεμένες, λαβωμένες, δεν θα σταματήσουν την εξαντλητική πορεία για να αναστήσουν τα παιδιά και την πόλη τους.

 

Αυτός ο Τόπος, ο ένδοξος, ο ποτισμένος με το αίμα αθώων, απαιτούσε καινούρια γενναιότητα και αντάξια συνέχεια.

 

Με δύναμη περίσσια και αξιοθαύμαστη, αλύγιστες, οι γυναίκες των Καλαβρύτων έκαναν τη μεγάλη υπέρβαση, επιστράτευσαν όλο τον ηρωισμό που απαιτούσαν οι περιστάσεις και ακολούθησαν τον αδυσώπητο και επίπονο αγώνα για την επιβίωση με την ψυχή όρθια και το μέτωπο ψηλά φτάνοντας μέχρι το τέρμα.

 

Μπροστάρισσες και πιστές , στο χρέος , απέναντι σε νεκρούς και ζωντανούς, οι μοναδικές αυτές γυναίκες, οι Καλαβρυτινές Μανάδες, με δύναμη περίσσια, με αξιοπρέπεια και μεγαλοσύνη δίδαξαν στα παιδιά τους την αγάπη για τη ζωή και τον άνθρωπο. Τους παρέδωσαν τις αρχές, τις αξίες και τις παραδόσεις του τόπου, τον γενναίο και αξιοπρεπή τρόπο που ήξεραν να ζουν. Τα χαρίσματα της ψυχής τους που αναδείχθηκαν μέσα από τον πόνο και την απώλεια.

 

Δεν δείλιασαν, δεν δίστασαν, με ήθος και σύνεση, πιστές στο καθήκον, έχτισαν την επόμενη ημέρα. Πάλεψαν, άντεξαν και μας παρέδωσαν το μέλλον της πόλης.

 

Είμαστε αιώνια ευγνώμονες στις ιερές αυτές ψυχές για τον αγώνα και την προσφορά τους σε όλους εμάς, τα παιδιά και τα εγγόνια τους.

 

Στις Καλαβρυτινές Μανάδες οφείλουμε την αναγέννηση της πόλης μας. Την ανάσταση των Καλαβρύτων από τις τέφρες τους.

 

Η Μορφή της στους χώρους του Δημοτικού μας Μουσείου , ανάμεσα στους νεκρούς , να ανεβαίνει στη Ράχη του Καπή, να σκάβει, να θρηνεί, να διηγείται με φωνή τρεμάμενη όσα έζησε, διασώζει τις Μνήμες που καθημερινά αντιπαλεύουν τη βία και το άδικο του σύγχρονου κόσμου.

 

Στη Ράχη του Καπή, η Πετρωμένη Μορφή της, είναι η ίδια η ιστορία της Πόλης και της αναγέννησής της , μάρτυρας του εγκλήματος και φρουρός της Μνήμης.

 

Η Καλαβρυτινή Μάνα έγινε αιώνιο σύμβολο αγώνα, καρτερίας και αδάμαστης θέλησης για ζωή και δημιουργία, φωτεινό πανανθρώπινο παράδειγμα.

Παράδειγμα αγώνα, αξιοπρέπειας και ηρωισμού.

Αξιοπρέπειας και ηρωισμού, γιατί, οι Καλαβρυτινές μάνες, έφυγαν, στη διαδρομή των χρόνων, από κοντά μας, όχι μόνο πονεμένες αλλά και το κυριότερο, αδικαίωτες.

Για το τρομερό έγκλημα των Γερμανών, σε βάρος των ανδρών, των παιδιών, των αδελφών και των πατεράδων τους, μέχρι σήμερα, κανένας δεν πλήρωσε.

 

Οι εκτελεσθέντες στη Ράχη του Καππή δεν δικαιώθηκαν. Ο πόνος και η ψυχική οδύνη της Καλαβρυτινής μάνας δεν μετριάσθηκε, δεν απαλύνθηκε.

 

Οι Καλαβρυτινές μάνες, έφυγαν, με σφίξιμο στην καρδιά, με πόνο και θλίψη στην ψυχή με το ερωτηματικό και την απορία στα χείλη.

 

Οι Καλαβρυτινές μάνες όσες επιζούν πλέον , απορούν ακόμη γιατί ενώ κάθε έγκλημα πολέμου, εναντίον αμάχων και αθώων – όπως το έγκλημα των Καλαβρύτων – σύμφωνα με τις πανανθρώπινες αρχές και αξίες πρέπει να τιμωρείται και να αποδίδεται δικαιοσύνη, μέχρι σήμερα παραμένει ατιμώρητο, ενώ και, οι δίκαιες απαιτήσεις των θυμάτων του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος και των άλλων μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδας, για την καταβολή αποζημιώσεων και επανορθώσεων, από τη Γερμανία, παραμένουν ανικανοποίητες, ανεξόφλητες, εκκρεμείς. Με την ίδια την Γερμανία να κωφεύει και αλαζονικά να διατείνεται πως έχει διευθετηθεί το ζήτημα.

 

Να σημειώσω εδώ πως η Γερμανία οφείλει στην Ελλάδα πολλαπλάσιες αποζημιώσεις πολλών δισεκατομμυρίων για την καταστροφή στις υποδομές και την οικονομία της χώρας μας , για την διαρπαγή του Ελληνικού Χρυσού από την Τράπεζα της Ελλάδας , συν τις αποζημιώσεις για τις πρώτες ύλες και τα παντοειδή αγαθά , που τροφοδοτούσαν τον Γερμανικό στρατό , ενώ ο Ελληνικός λαός λιμοκτονούσε.

 

Και το μεγάλο αυτό γιατί , των Καλαβρυτινών μανάδων , μας δείχνει το δρόμο, μας καθοδηγεί και μας εμψυχώνει.

 

Ο Δήμος Καλαβρύτων στη μνήμη των ηρωίδων Καλαβρυτινών μανάδων συνεχίζει σταθερά και αταλάντευτα να διεκδικεί την καταβολή των γερμανικών αποζημιώσεων, όχι για την καθαρά οικονομική χρηματική αξία τους – άλλωστε ο τραγικός θάνατος των αθώων και αμάχων συμπολιτών μας δεν αποζημιώνεται – αλλά για την ηθική δικαίωση, την αγαλλίαση, την απάλυνση του πόνου που θα αισθανθούν, εκεί που βρίσκονται, οι Καλαβρυτινές μάνες και οι συγγενείς των θυμάτων, από το γεγονός ότι οι Γερμανοί, που δολοφόνησαν τους ανθρώπους τους, θα υποχρεωθούν να πληρώσουν για το έγκλημά τους αυτό.

 

Η Διεκδίκησή μας για την καταβολή των οφειλόμενων αποζημιώσεων πρέπει να είναι και θα είναι συνεχής, δυναμική, αδιαπραγμάτευτη, ανυποχώρητη, ασυμβίβαστη και χωρίς συμψηφισμούς , μέχρι την τελική δικαίωση.

Σήμερα, 72 χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα, μια – δυο μόνο από τις Καλαβρυτινές μάνες ζουν, πιά, ανάμεσα μας. Οι υπόλοιπες επέστρεψαν για να συναντήσουν τους αγαπημένους τους. Εκεί στην ουράνια χορεία των Μανάδων του Πόνου, κοντά στην Παναγιά, μεσιτεύουν για τις Μανάδες που υποφέρουν στον κόσμο.

 

Συμπαραστέκονται νοερά στις μανάδες του κόσμου και θρηνούν για τα παιδιά τους που δολοφονούνται αναίτια. Πάσχουν με όλους τους αδικημένους, τους αθώους νεκρούς του πολέμου, της βίας, της βαρβαρότητας, της τρομοκρατίας στο σύγχρονο κόσμο. Αγωνιούν για ένα καλύτερο μέλλον, που, όλο, εγκυμονείται και δεν έρχεται.

 

Εκατοντάδες εικόνες πολέμου και βίας. Σκηνές θρήνου γυναικών απαράμιλλα ίδιες με τις τραγικές εκείνες εικόνες του 1943 , επαναλαμβάνονται καθημερινά ανά τον κόσμο.

 

ΟΙ ΜΑΝΕΣ εξακολουθούν να δοκιμάζονται. Οι εικόνες με τις Μανάδες με νεκρά παιδιά στην αγκαλιά που θρηνούν, μεταδίδονται με απελπιστική συχνότητα. Από την Βοσνία , την Σερβία , την Παλαιστίνη ,το Ιράκ και τελευταία την Συρία .

Είναι εκεί που η νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων και οι ισχυροί του κόσμου επεμβαίνουν για να διαλύσουν κάθε ίχνος αντίστασης με την τακτική του <διαίρει και βασίλευε>.

 

Σήμερα με απόλυτο σεβασμό στη μνήμη και στη θυσία των άδικα εκτελεσθέντων συμπολιτών μας και στον ηρωικό αγώνα και την αγωνία των Καλαβρυτινών μανάδων διατηρούμε ζωντανή τη μνήμη της και εμπνεόμαστε από τα μηνύματα της θυσίας των νεκρών μας και του σκληροτράχηλου αγώνα των μανάδων να αναστήσουν την πόλη μας.

Μηνύματα πάντα επίκαιρα και διαχρονικά, μηνύματα, καταδίκης του φασισμού και του ναζισμού και κάθε μορφής ολοκληρωτισμού, καταδίκης του πολέμου, μηνύματα Ειρήνης , φιλίας, συνεργασίας, και συναδέλφωσης των λαών και ευχόμαστε αυτό που εύχεται και ο ποιητής , Γιάννης Ρίτσος

 

«Το όνειρο και το χαμόγελο της μάννας να είναι πάντα η ΕΙΡΗΝΗ».