Ένας από τους μεγάλους σταθμούς της ιστορίας μας, ένα τρισένδοξο εθνικό ορόσημο, είναι η 28^η Οκτωβρίου 1940. Kατά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, οι Έλληνες, με μια γενναία ψυχή και ένα «ΟΧΙ», πολέμησαν τις δυνάμεις του Άξονα προασπίζοντας τα ιερά ιδανικά του ανθρώπου, το δίκαιο και την ελευθερία. Πάντα ο ελληνικός λαός στις κρίσιμες αυτές ώρες, που έρχονταν απειλητικές να σβήσουν το φως του πολιτισμού του, στεκόταν πιστός στο ιστορικό του χρέος.

Σε ανάμνηση της μεγάλης αυτής εθνικής ημέρας, εορτάστηκε με ιδιαίτερη λαμπρότητα κι εφέτος στο χωριό μας η επέτειος του «ΟΧΙ». Κάθε τέτοια μέρα συναισθήματα χαράς, ενθουσιασμού και περηφάνιας πλημμυρίζουν την ψυχή μας. Το πρωί της 28^ης Οκτωβρίου οι κάτοικοι και οι μαθητές του χωριού μας μαζί με τους δασκάλους τους, παρευρέθηκαν στη Θεία Λειτουργία και στη δοξολογία που τελέστηκαν στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου. Μετά το πέρας της Θείας λειτουργίας η Νηπιαγωγός, κ. Γεωργία Βαγενά, αναφώνησε τον πανηγυρικό λόγο της ημέρας, περιγράφοντας το μεγαλείο του έπους του ’40 μέσα από ιστορικές δηλώσεις συμμάχων και αντιπάλων της εποχής.

Στη συνέχεια ακολούθησε σεμνή τελετή στο Ηρώο των πεσόντων, το οποίο ήταν πολύ όμορφα σημαιοστολισμένο. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση, οι μικροί μαθητές τραγούδησαν ηρωικά τραγούδια της εποχής και ακολούθησε κατάθεση στεφάνων από τον πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Μανεσίου κ. Ιωάννη Κουτρουμάνη , τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου κ. Φωκίωνα Χολιαστό και τον Δάσκαλο του Δημοτικού Σχολείου κ. Ανδρέα Κολοβό. Στο τέλος, όλοι μαζί, με μια ψυχή, με μια καρδιά, τραγουδήσαμε τον εθνικό μας ύμνο. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή ήταν η παρέλαση των μαθητών στον κεντρικό δρόμο του χωριού μας καθώς και η συνέντευξη που έδωσαν τα παιδιά στο τηλεοπτικό συνεργείο του Άλφα, που ήρθε στο χωριό μας να καλύψει την εκδήλωση για τον εορτασμό της 28^ης Οκτωβρίου.

Σήμερα 74 χρόνια μετά, με την πατρίδα σε δύσκολη ώρα, ας ανηφορίσουμε νοερά, με ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη, προς τους χιλιάδες Έλληνες αγωνιστές που έδωσαν τη ζωή τους για την ανεξαρτησία και την περηφάνια της πατρίδας μας έχοντας πάντα στο μυαλό μας αυτό που έγραψε ο μεγάλος μας ποιητής Γιάννης Ρίτσος :

Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις, ―εκεί που πάει να σκύψει
με το σουγιά στο κόκαλο, με το λουρί στο σβέρκο,
Να τη, πετιέται αποξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει
και καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου.

Ομιλία από τη Nηπιαγωγό κ. Γεωργία Βαγενά 

Στις 28 Οκτωβρίου , όλοι οι Έλληνες ενώθηκαν κάτω από την αρχαία, αλλά ακόμα ζωντανή, Πανελλήνια Ιδέα, σε έναν αγώνα για την διατήρηση της ελευθερίας και της ειρήνης.

Σε μια εποχή, κατά την οποία όλες σχεδόν οι χώρες της Ηπειρωτικής Ευρώπης είχαν λυγίσει ή παραλύσει από το φόβο των στρατών, μόνος ο ελληνικός λαός είχε το σθένος να ορθώσει το ανάστημά του και να αντιταχθεί κατά των εγκληματικών σχεδίων των εχθρών.

Ας αφήσουμε να περιγράψουν οι σύμμαχοι και οι αντίπαλοι της εποχής το μεγαλείο του Έπους του ΄40.

• Μπενίτο Μουσολίνι,Benito Mousolini 1833-1945. Πρωθυπουργός της Ιταλίας 1922-1945 (Από λόγο που εκφώνησε στις 10/5/1941.) «Ο πόλεμος με την Ελλάδα απέδειξεν ότι τίποτε δέν είναι ακλόνητον εις τα στρατιωτικά πράγματα και οτι πάντοτε μάς περιμένουν εκπλήξεις..»

• Αδόλφος Χίτλερ, Hitler 1889-1945. Αρχηγός του Γερμανικού Κράτους 1889-1945 (Από λόγο που εκφώνησε στις 4 Μαΐου 1941 στο Ράιχσταγκ) «Χάριν τής ιστορικής αληθείας αφείλω να διαπιστώσω ότι μόνον οι Έλληνες , εξ’ όλων των αντιπάλων, οι οποίοι με αντιμετώπισαν , επολέμησαν με παράτολμον θάρρος και υψίστην περιφρόνησιν προς τον θάνατον».

• Στάλιν, Joseph Vissarionovich Tzougasvili Stalin 1879-1953. Aρχηγός της Σοβιετικής Ενώσεως από το 1924 έως 1953 (Από ομιλία του που μετέδωσε ο ραδιοφωνικός σταθμός Μόσχας την 31^η Ιανουαρίου 1943, μετά τη νίκη του Στάλιγκραντ και την συνθηκολόγηση του στρατάρχου Paulus. «Λυπάμαι διότι γηράσκω και δεν θα ζήσω επί μακρόν δια να ευγνωμονώ τον ελληνικόν λαόν, του οποίου η αντίστασις έκρινε τον 2^ον Παγκόσμιον Πόλεμον».

• Τσώρτσιλ Winston Churchil 1874-1965. Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (Από ομιλία του στο αγγλικό κοινοβούλιο στις 24 απριλίου 1941.) « Η λέξη ηρωισμός φοβάμαι ότι δεν αποδίδει το ελάχιστο εκείνων των πράξεων αυτοθυσίας των Ελλήνων, που ήταν καθοριστικός παράγων της νικηφόρου εκβάσεως του κοινού αγώνα των εθνών , κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δια την ανθρώπινη ελευθερία και αξιοπρέπειαν.Εάν δεν υπήρχε η ανδρεία των Ελλήνων και η γενναιοψυχία τους , η έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου θα ήταν ακαθόριστη.»

(Από λόγο που εκφώνησε από το BBC τις πρώτες ημέρες του ελληνοϊταλικού πολέμου.)

«Μέχρι τώρα λέγαμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες. Τώρα θα λέμε: Oι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες.»

• Φραγκλίνος Ρούσβελτ, Roosvelt 1882-1945. Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής 1932-1945 (Από ραδιοφωνικό λόγο που εκφώνησε στις 10/6/1943.) « Εις την Ελλάδα παρασχέθη την 28^ην Οκτωβρίου 1940 χρόνος τριών ωρών δια ν’ αποφασίσει πόλεμον ή ειρήνην, αλλά και τριών ημερών ή τριών εβδομάδων ή και τριών ετών προθεσμία να παρείχετο, η απάντησις θα ήτο η ίδια. Οι Έλληνες εδίδαξαν δια μέσου των αιώνων την αξιοπρέπειαν. Όταν όλος ο κόσμος είχε χάσει κάθε ελπίδα , ο ελληνικός λαός ετόλμησε να αμφισβητήσει το αήττητον του γερμανικού τέρατος αντιτάσσοντας το υπερήφανον πνεύμα της ελευθερίας.»

• Σύριλ Φολλς, Άγγλος συγγραφέας και ιστορικός ,ΒΒC, 15 Ιανουαρίου 1942. «Δεν είναι δυνατόν να λησμονήσουμε ποτέ το τι χρωστάμε στοὐς Έλληνες . Οφείλουμε μέγα χρέος, γιατί εκείνοι πρώτοι έσπασαν την πομφόλυγα του αήττητου φασισμού.»

• Ιαπωνική εφημερίδα , Δεκέμβριος 1940. «Η χώρα μας , στην οποία τιμάται ιδιαίτερα η ανδρεία ,παρακολουθεί με θαυμασμό τον αγώνα των ΕΛΛΗΝΩΝ στην Αλβανία και μας συγκινεί τόσο, ώστε, παραμερίζοντας κάθε άλλο αίσθημα αναφωνούμε “ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΔΑ’’».

• Ραδιοφωνικός σταθμός Μόσχας, 27/4/1942. «Έλληνες! Σας ευγνωμονούμε! Και πλησιάζει ο καιρός που, σε συνεργασία με τους Άγγλους , θα σας πληρώσουμε για την θυσία, με μια Ελλάδα που θα κυριαρχεί στη Μεσόγειο…».

• Εφημερίδα ΧΕΡΑΛΝΤ ΤΡΙΜΠΙΟΥΝ, Ν.Υόρκη, 12/5/51941. «Η δόξα της Ελλάδας ουδέποτε θα λησμονηθεί έφόσον υπάρχουν ελεύθεροι άνθρωποι ».

• Εφημερίδα ΝΤΕΙΛΙ ΤΕΛΕΓΚΡΑΦ, 1940. «Το ελληνικό έθνος ανανέωσε την αρχαία ιστορική δόξα του, ως σημαιοφόρος της ελευθερίας και του πολιτισμού.»

• Ιωσήφ «Όταν νικήσουμε, θα μπούμε στη βουλγαρία ως τιμωροί, στη Γιουγκοσλαβία ως ελευθερωτές και στην Ελλάδα ως προσκυνητές…»

• Λίλαντ Στόουν, Αμερικανός δημοσιογράφος. «Ποτέ δεν είδα στρατιώτες που να “γλεντούν” τον πόλεμο και τις κακουχίες, σαν τους μικροκαμωμένους ζωηρούς Έλληνες. Για τους Έλληνες η ελευθερία είναι ζωή και ο θάνατος απλό επεισόδιο..».

Και θα καταλήξω στη ρήση του Γερμανού φιλοσόφου Νίτσε:

«Δεν υπάρχει λαός εις τον κόσμο ο οποίος να έχει προσφέρει τόσα εις την ανθρωπότητα όσα ο ελληνικός και να έχει καταπολεμηθεί τόσο πολύ από τόσο πολλούς λαούς, οι οποίοι δεν προσέφεραν τίποτα εις αυτήν».

Η διαμαρτυρία των Ελλήνων διανοουμένων

Είναι δύο εβδομάδες τώρα , που ένα τελεσίγραφο μοναδικό στα διπλωματικά χρονικά των Αθηνών για το περιεχόμενον, την ώρα και τον τρόπο που το παρουσίασεν η Ιταλία κάλεσε την Ελλάδα να της παραδώσει τα εδάφη της, να αρνηθεί την ελευθερία της και να κατασπιλώσει την τιμή της.

Οι Έλληνες δώσαμε στην ιταμή αυτή αξίωση της φασιστικής βίας, την απάντηση που επέβαλαν τριών χιλιάδων ετών παραδόσεις , χαραγμένες βαθειά στην ψυχή μας , αλλά και γραμμένες στην τελευταία γωνιά της ιερής γης με το αίμα των μεγαλυτέρων ηρώων της ανθρωπίνης ιστορίας. Και αυτή τη στιγμή κοντά στο ρεύμα του θυάμιδος και στις χιονισμένες πλαγιές της Πίνδου και των μακεδονικών βουνών πολεμούμε, τις περισσότερες φορές με τη λόγχη, αποφασισμένοι να νικήσουμε ή να αποθάνουμε μέχρι ενός .

Σ’αυτό τον άνισο σκληρότατο αλλά πεισματώδη αγώνα, που κάνει τον λυσσασμένο επιδρομέα να ξεσπάζει κατά των γυναικών , των γερόντων και των παιδιών, να καίει, να σκοτώνει, να ακρωτηριάζει, να διαμελίζει τους πληθυσμούς στις ανοχύρωτες και άμαχες πόλεις μας και στα ειρηνικά χωριά μας , έχουμε το αίσθημα ότι δεν υπερασπιζόμαστε δική μας μόνο υπόθεση. Ότι αγωνιζόμεθα για την σωτηρία όλων εκείνων των Υψηλών αξιών που αποτελούν τον πνευματικό και ηθικό πολιτισμό , την πολύτιμη παρακαταθήκη που κληροδότησαν στην ανθρωπότητα οι δοξασμένοι πρόγονοι και που σήμερα βλέπουμε να απειλούνται από το κύμα της βαρβαρότητας και της βίας. Ακριβώς αυτό το αίσθημα εμπνέει το θάρρος σε μας τους Έλληνες διανοουμένους, τους ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης, ν’απευθυνθούμε στους αδελφούς μας όλου του κόσμου για να ζητήσουμε όχι την υλική αλλά την ηθική βοήθειά τους . Ζητούμε την εισφορά των ψυχών , την επανάσταση των συνειδήσεων, το κήρυγμα , την άμεση επίδραση , παντού όπου είναι δυνατόν , την άγρυπνη παρακολούθηση και την ενέργεια για έναν καινούργιο πνευματικό Μαραθώνα που θα απαλλάξει τα δυναστευόμενα Έθνη από τη φοβέρα της πιο μαύρης σκλαβιάς που γνώρισε ως τώρα ο κόσμος.

Κωστής Παλαμάς, Σπύρος Μελάς , Άγγελος Σικελιανός, Γεώργιος Δροσίνης , Σωτήρης Σκίπης , Δημήτριος Μητρόπουλος , Κ. Δημητριάδης, Νικόλαος Βέης, Κ.Παρθένης, Ιωάννης Γρυπάρης ,Γιάννης Βλαχογιάννης, Στρατής Μυριβήλης, Κώστας Ουράνης, Μιλτιάδης Μαλακάσης, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς, Αρίστος Καμπάνης.

Εφημερίδα “Νέα Ελλάς ”, 10 Νοεμβρίου 1940

Για τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κατρ. Νικολακοπούλου

Η Kατερίνα Νικολακοπούλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μάνεσι Καλαβρύτων. Μετά το πέρας της Μέσης Εκπαίδευσης στο Γυμνάσιο και Λύκειο Καλαβρύτων πραγματοποίησε το όνειρό της σπουδάζοντας κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Επιθυμία της είναι να διδάξει στα παιδιά τους θησαυρούς της ελληνικής μας γλώσσας και του ελληνικού μας πολιτισμού. Έχει εργαστεί στο Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος και στο Μουσείο Επιστημών και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών συμμετέχοντας σε διάφορες εκπαιδευτικές δράσεις. Επίσης, ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Πολιτιστικού Συλλόγου Μανεσίου ασχολείται με την αρθρογραφία.