Μια μοναδική και εν πολλοίς άγνωστη στιγμή της ιστορίας μας, θα εορτάσει η Παγκαλαβρυτινή Ένωση, σε συνεργασία με τον Πανοσιολογιότατο Ηγούμενο και την Μοναστική Κοινότητα της σεβάσμιας και ιστορικής Ιεράς Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, καθώς και το Δήμο Καλαβρύτων, την ερχόμενη Κυριακή 14 Ιουνίου 2015 στο χώρο του Μεγάλου Σπηλαίου.

Πρόκειται για την επέτειο του ιστορικού γεγονότος της μάχης του Μεγάλου Σπηλαίου που πραγματοποιήθηκε στις 24 Ιουνίου 1827 όταν οι μοναχοί της Μονής μαζί με άλλους αγωνιστές κατατρόπωσαν τις δυνάμεις του Ιμπραήμ Πασά. 

 

Στην φετινή εκδήλωση θα απευθύνει επετειακό χαιρετισμό ο Διευθυντής του Εκπαιδευτικού Ιδρύματος της Ριζαρείου Σχολής Κ Δημήτριος Μίχας, ενώ για την ιστορικότητα των γεγονότων θα εκφωνήσει πανηγυρικό η Κυρία Βάνα Μπεντεβή, πρόεδρος του Λαογραφικού Μουσείου του Αιγίου.

Η μάχη του Μεγάλου Σπηλαίου, η οποία έγινε στις 24 Ιουνίου 1827, αποτελεί μία από τις λαμπρότερες σελίδες όχι μόνο του μοναχισμού, αλλά και της ιστορίας του τόπου μας. 

Οι Πατέρες της Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου όρθωσαν το ανάστημά τους στις ορδές του Ιμπραήμ Πασά και τον ενίκησαν ! Η νίκη τους αναπτέρωσε τότε το πεσμένο ηθικό των Ελλήνων. 

Τον Μάρτιο του 1824 ο Σουλτάνος, απογοητευμένος από τις επιτυχίες των Ελλήνων, ζήτησε τη βοήθεια του Πασά της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή, για να καταπνίξει την επανάσταση. Ο Μεχμέτ Αλή ανέθεσε την όλη επιχείρηση στο γιο του Ιμπραήμ, ο οποίος αποβιβάζεται στις αρχές του 1825 στην Πελοπόννησο με πολυάριθμο και άριστα εκπαιδευμένο στρατό, οργανωμένο κατά το γαλλικό πρότυπο.

Οι ορδές του Ιμπραήμ, είχαν γίνει ο φόβος και ο τρόμος των Ελλήνων. Ο αλαζόνας Ιμπραήμ δεν μπορούσε να ανεχθεί ότι η Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου έμενε ελεύθερη και απάτητη από τα στρατεύματά του. 

Είχε επιχειρήσει, χωρίς αποτέλεσμα, και κατά τα έτη 1825 και 1826 να εξαναγκάσει τους μοναχούς σε παράδοση με διάφορους τρόπους. Το 1827 όμως ήταν αποφασισμένος να καταλάβει δυναμικά το Μέγα Σπήλαιο. Έτσι ήλθε στις αρχές Ιουνίου του 1827 με ισχυρές δυνάμεις στα Καλάβρυτα και στρατοπέδευσε στο λεγόμενο Λιβάδι της Σάλμαινας. 

Σε επιστολή του Ιμπραήμ ο ηγούμενος της μονής Δαμασκηνός απάντησε ως εξής : 

« Υψηλότατε αρχηγέ των Οθωμανικών αρμάτων, χαίρε. Ελάβομεν το γράμμα σου και είδομεν τα όσα γράφεις. Ηξεύρομεν πως είσαι εις τον κάμπον των Καλαβρύτων πολλάς ημέρας και ότι έχεις όλα τα μέσα του πολέμου. 

Ημείς δια να προσκυνήσομεν είναι αδύνατον, διότι είμεθα ορκισμένοι εις την πίστη μας, ή να ελευθερωθώμεν ή να αποθάνομεν πολεμούντες, και κατά το αϊνί μας δεν γίνεται να χαλάσει ο ιερός όρκος της πατρίδος μας.

Σας συμβουλεύουμε όμως να υπάγεις να πολεμήσεις άλλα μέρη, διότι, αν έρθεις εδώ να μας πολεμήσεις και μας νικήσεις, δεν είναι μεγάλον κακόν, διότι θα νικήσεις παπάδες, αν όμως νικηθείς, το οποίον ελπίζομεν άφευκτα με την δύναμη του Θεού, διότι έχομεν και θέση δυνατή και θα είναι εντροπή σου και τότε οι Έλληνες θα εγκαρδιωθούν και θα σε κυνηγούν πανταχού. 

Ταύτα σε συμβουλεύομεν και ημείς, κάμε ως γνωστικός το συμφέρον σου, έχομεν και γράμματα από την βουλή και αρχιστράτηγον Θεόδωρον Κολοκοτρώνην, ότι εις πάσαν περίπτωσιν πολλήν βοήθειαν θα μας στείλει, παλικάρια και τροφάς, και ότι ή θα ελευθερωθώμεν τάχιστα ή θα αποθάνομεν κατά τον ιερόν όρκον της πατρίδος μας.

Δαμασκηνός Ο ηγούμενος και οι συν εμοί παπάδες και καλόγεροι. 
Την 22 Ιουνίου 1827, Μέγα Σπήλαιον » 

Παράλληλα με την απάντηση αυτή, οι μοναχοί φρόντισαν να ειδοποιήσουν τον Κολοκοτρώνη και να του ζητήσουν ενισχύσεις. 

Ο Γέρος του Μοριά διέταξε τότε τον υπασπιστή του Φωτάκο να σπεύσει με 100 άνδρες στη μονή, όπως και το Νικόλαο Πετιμεζά να ενισχύσει τους μοναχούς με τους άνδρες του.

Την παραμονή της μάχης ο Ιμπραήμ με το στράτευμά του, ήλθε απέναντι της μονής και κατόπτευσε επί ώρες τους προμαχώνες και τις απόκρυμνες θέσεις του μοναστηριού. Το πρωί της 24ης Ιουνίου ο Αιγύπτιος στρατηλάτης επιτίθεται από πολλά σημεία κατά του Μεγάλου Σπηλαίου με μια μεγάλη στρατιωτική δύναμη.

Η μάχη διεξήχθη καθόλη τη διάρκεια της ημέρας με πολύ πείσμα και από τις δύο πλευρές. 

Εξακόσια πενήντα άψυχα εχθρικά κουφάρια γέμισαν τις απόκρυμνες πλαγιές της μονής, ενώ από τους Έλληνες σκοτώθηκε μόνο ο Ανδρέας Σαρδελιάνος από την Κερπινή και τραυματίσθηκαν τρεις άλλοι. 

Ο Ιμπραήμ κατά τη νύκτα, νικημένος και καταντροπιασμένος απέσυρε τις δυνάμεις του και αναχώρησε το πρωί για την Τριπολιτσά, λεηλατώντας στο διάβα του τα πάντα. 

Είναι προφανές ότι η σημασία της νικηφόρας αυτής μάχης υπήρξε τεράστια, γιατί ξαναζωντάνεψε τις ελπίδες των Ελλήνων και αναπτέρωσε το καταπεσμένο ηθικό τους. Η φλόγα η επαναστατική που είχε ανάψει το 1821 εκεί στην Αγία Λαύρα και πήγαινε να σβήσει, αναζωπυρώθηκε και πάλι εδώ στο Μέγα Σπήλαιο.