«"Είναι η οικονομία, ηλίθιε". Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον κατάφερε να νικήσει τον Τζορτζ Μπους στις εκλογές του 1992 χρησιμοποιώντας μια φράση που εξελίχθηκε σε ένα από τα μότο της πρώτης προεκλογικής εκστρατείας του.

Μέχρι σήμερα, η αξία αυτής της φράσης αποδείχθηκε διαχρονική, όπως και το επιχείρημα που κρύβεται πίσω από αυτήν.

Είναι περισσότερο από αυτονόητο ότι το ίδιο σύνθημα με ότι αυτό σηματοδοτεί αποτελεί το σημαντικότερο διακύβευμα των προσεχών εκλογών.

Εκατοντάδες κεντρικές και περιφερειακές συζητήσεις έχουν στηθεί στα ηλεκτρονικά και έντυπα ΜΜΕ και αντίστοιχες τοποθετήσεις, σοβαρές και μη, έχουν κατατεθεί.

Βεβαίως, ο κύριος και βασικός κοινός παρανομαστής όλων των απόψεων είναι από τη μια η εφαρμοσθείσα πολιτική της νεοφιλελεύθερης λιτότητας μέσω των μνημονίων και από την άλλη η ριζοσπαστική πρόταση ανατροπής της από τον ΣΥΡΙΖΑ και η οικοδόμηση μια αναπτυξιακής προσπάθειας που θα υπηρετεί την κοινωνία.

Λίγες μέρες πριν από τις εκλογές είναι προφανές ότι η agenda δεν θα αλλάξει, τίποτα καινούριο που να κάνει πιο σοφή την κοινωνία δεν θα κατατεθεί και ο ψηφοφόρος θα πάει στη κάλπη έχοντας σχηματίσει άποψη με τα δικά του κριτήρια. Το πολύ – πολύ να αναδειχτεί κάποια επικοινωνιακή ατάκα από κάποιον υποψήφιο που να συνιστά εξυπνάδα η γκάφα. Ασήμαντη επίδραση θα έχει στο τελικό αποτέλεσμα.

Η οικονομία βεβαίως, κύρια στη βιομηχανική και μεταβιομηχανική εποχή, αποτελεί την κινητήρια δύναμη των κοινωνικών διαδικασιών και αυτό το έχουν αποδεχθεί μαρξιστές και μη.

Ταυτόχρονα η αλληλοεπίδραση των οικονομικών κανόνων με τις  δημοκρατικές διαδικασίες στις καπιταλιστικές χώρες (και στις χώρες του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού, αλλά αυτό είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση) έχουν αναλυθεί και οι ιστορικές εμπειρίες πολλές φορές ακραίες έχουν καταθέσει τα δεδομένα τους.

Η Χιλή του Πινοσέτ και η Ευρωπαϊκή  μεταπολεμική σοσιαλδημοκρατία αποτελούν τυπικές διαφορετικές εκδοχές των μορφών που μπορεί αυτή η σχέση οικονομίας και δημοκρατίας να πάρει.

Η μνημονιακή Ελλάδα των τελευταίων ετών αποτελεί την πιο πρόσφατη τέτοια εμπειρία. Μια εμπειρία που κινείται σε δύο θεσμικά επίπεδα, στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο επίπεδο της ίδιας Ελλάδας. Σε αμφότερα οι λειτουργούντες μέχρι το 2010 δημοκρατικοί θεσμοί έχουν καταρρακωθεί.

Η ΕΕ του δημοκρατικού κεκτημένου, των εργασιακών δικαιωμάτων, των ατομικών δικαιωμάτων, της οικονομικής αλληλεγγύης, της διεύρυνσης των δημοκρατικών θεσμών και πολύ περισσότερο των διαδικασιών πολιτικής ενοποίησης έχει εξοβελισθεί.

Οι οικονομικές επιλογές του χρηματοπιστωτικού συστήματος  έχουν επιβάλει τους όρους τους στο επίπεδο των πολιτικών θεσμών με σκοπό την εφαρμογή των σκληρών οικονομικών μέτρων λιτότητας. Ειδάλλως δεν θα μπορούσαν να τα επιβάλουν.

Η επιβολή αυτή, χωρίς να τηρεί ούτε τα προσχήματα, χρησιμοποιεί τους διεκπεραιωτές της εναλλάσσοντας τους τόσο στα θεσμικά πόστα της ΕΕ, όσο και στα οικονομικά του συστήματος.  Τυπικό παράδειγμα ο Μάριο Ντράγκι. Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από την 1η Νοεμβρίου του 2011 είχε διατελέσει αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Goldman Sachs International από το 2002 έως το 2005.

Ακόμα και οι κορυφαίοι θεσμοί της, όπως η Commission έχουν αποσυρθεί από το προσκήνιο και κεντρικούς ρόλους παίζουν τεχνοκράτες, προφανώς συνδεδεμένει με το χρηματοπιστωτικό σύστημα, με ουδεμία πολιτική νομιμοποίηση. Για να μην αναφέρω την ανυπαρξία ουσιαστικού ρόλου του μοναδικού εκλεγμένου Ευρωπαϊκού οργάνου, του Ευρωκοινοβουλίου.

Η μνημονιακή Ελλάδα υφίσταται (ελπιζω μέχρι τις εκλογές)  τους franchise εκπροσώπους του συστήματος αυτού. Κορυφαία παραδείγματα και όχι μόνον, οι Παπαδήμος και Στουρνάρας. Δεν υπάρχει στοιχειώδης δημοκρατικός θεσμός της μεταχουντικής Ελλάδας που να μην χτυπήθηκε.

Όχι μόνον από τον ακροδεξιάς κατεύθυνσης Σαμαρά, αλλά και από τον σοσιαλδημοκράτη και «εκσυγχρονιστή» Παπανδρέου. Το Κοινοβούλιο εξευτελίστηκε.

Δεκάδες οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου. Δεκάδες τα άρθρα προς ψήφιση που υπήχθησαν σε ένα άρθρο για να μη καταψηφισθούν. Παντελής απουσία του Πρωθυπουργού από το Κοινοβούλιο, αλλά και υπουργών. Ανυπαρξία λειτουργίας ως σώματος του Υπουργικού συμβουλίου. Άσκηση εξουσίας από δεκάδες πρωθυπουργικούς συμβούλους. Φασιστικοποίηση των μελών των δυνάμεων Ασφαλείας. Είναι χαρακτηριστικά τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής στα εκλογικά τμήματα που ψηφίζουν τα ΜΑΤ.

Ανατροπή της κλασσικής διάκρισης των εξουσιών του Μοντεσκιέ, θεμελιώδους προϋπόθεσης του κράτους δικαίου. Η δικαστική εξουσία υπέστη πάμπολλες  παρεμβάσεις, με χαρακτηριστικότερη την δημόσια απαίτηση του  Στουρνάρα ως Υπουργού Οικονομικών να μην εφαρμοσθεί δικαστική απόφαση που δικαίωνε εργαζόμενους. Ένα κύμα «μακαρθισμού» κατέκλυσε το δημόσιο πολιτικό λόγο.  Ακόμα και το ανατρεπτικό χιούμορ, ίδιον της φύσης του Έλληνα, μπήκε στο μικροσκόπιο που political correct  των συστημικών ΜΜΕ (βλ. γελοιογραφία Σαμαρά στην αντλία βενζίνης). Το δημοκρατικό δικαίωμα της διαδήλωσης αντιμετωπίσθηκε συστηματικά ως αντικοινωνική εκδήλωση βίας.

Είναι προφανές ότι η η οικονομίας και η  δημοκρατία στο νεοφιλελεύθερο περιβάλλον ακολουθούν αντίστροφες πορείες. Η νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση επιτάσσει αντιδημοκρατικές επιβολές και το ανάστροφο. Η ΠΑΛΗ ΓΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ.

Η δημοκρατική επανασύσταση αποτελεί δομική προτεραιότητα για τη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Όχι μόνο επαναφέροντας καταργημένους θεσμούς, αλλά αγώνας «για βάθεμα και πλάτεμα της δημοκρατίας» όπως διακήρυσσε το αλήστου μνήμης ΚΚΕεσωτερικού. Τώρα περισσότερο από ποτέ. Τα δημοκρατικά δικαιώματα, αστικά, πολιτικά και κοινωνικά, οφείλουν να ενταχτούν και να επικαιροποιηθούν στην ιδιότητα του πολίτη.

Αφού η εθνική δυνατότητα  ρύθμισης της οικονομίας και της αγοράς εργασίας έχει μειωθεί δραματικά, ο εθνικός και πατριωτικός αριστερός πολιτικός προσανατολισμός  οφείλει να συμπορευτεί με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς στην ανασύσταση των δημοκρατικών δομών και στην δημιουργία νέων που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των καιρών. Γιαυτό το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ έχει σημασία που ξεπερνά τα στενά Ελλαδικά όρια.

Το «δημοκρατικό μικρόβιο» πρέπει να μεταδοθεί.

____________________________________________________________________________

Ο Κώστας Β. Μάρκου είναι Καθηγητής στο Ιατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών. Κατάγεται από τα Καλάβρυτα και είναι επισκέπτης γιατρός, ενδοκρινολόγος και στο νοσοκομείο Καλαβρύτων

ΠΗΓΗ : THEBEST