ΔΑΦΝΗ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ: Γ. Κουτσιουρή - Ο θέρος, ο τρύγος και ένας πόλεμος (ΦΩΤΟ)

Οκτώβρης μήνας και στα σοκάκια της  Δάφνης μια μυρωδιά γεμίζει την ατμόσφαιρα. Τα βαρέλια από ξύλο καρυδιάς  που πλένονται. Πολλοί μάλιστα τα έπλεναν με νερό που είχαν βράσει μάραθο ,ρίγανη και δαφνόφυλλα για το άρωμα και κρεμούσαν μια κουτάλα με θειάφι του έβαζαν φωτιά και έκλειναν το καπάκι για να καθαρίσει με τις αναθυμιάσεις από το κρασί της προηγούμενης χρονιάς. Τα αμπέλια περίμεναν βαριά από το μοσχάτο και το αεράκι κατέβαινε  ελαφρύ από τα βουνά. Όχι τώρα, τότε που τα Απάνω αμπέλια, το Μαυρηλίμνη, ο Βάραγγας , τα Κάτω αμπέλια και το Στένωμα έσφηζαν από ζωή. 
Aντίθετα με την υπόλοιπη Ελλάδα, εδώ ο τρύγος ξεκινούσε πιο αργά, μετά του Σταυρού, όταν ωριμάζουν τα σταφύλια από την ζέστη. Μαζεύονταν φίλοι ,συγγενείς, έρχονταν γνωστοί και άγνωστοι να βοηθήσουν. Η πιο δύσκολη δουλειά, ήταν το μάζεμα που ήθελε έμπειρο μάτι και χέρι για να καταλάβεις τα τσαμπιά που έχουν ωριμάσει από τον ήλιο.
Τα μουλάρια, τα άλογα και τα γαϊδούρια φορτωμένα κουβαλούσαν όλη την ημέρα  τα  κοφίνια γεμάτα σταφύλια ή στα ληνά ή στα κατώγια.
Οι περισσότεροι μετέφεραν τα σταφύλια στα σπίτια , υπήρχαν όμως κι αυτοί που είχαν ληνά και στο σπίτι μετέφεραν το μούστο μέσα σε ασκιά από γύδινη προβιά. Πάντα η απορία μας σαν παιδιά ήταν τί θα γινόταν αν έπεφτε ένα ασκί κάτω ή αν τρυπούσε;
Στο σπίτι όλοι μαζί γυναίκες , νέοι και παιδιά έμπαιναν στο πατητήρι κι από κει ο μούστος έπεφτε σε ένα μεγάλο κάδο και άρχιζε το «βράσιμο» που μπορεί να κρατούσε πάνω από μήνα.  Μάλιστα, άναβαν ένα σπίρτο και αν έσβηνε σήμαινε ότι η ζύμωση συνεχιζόταν. Όταν τελείωνε μετεφερόταν το κρασί στο βαρέλι για να φύγει η οινολάσπη που έχει μείνει κατακάθι.  Ό,τι έμενε από το πάτημα, χρησίμευε για το τσίπουρο. Πολλοί, μάλιστα, τα φυλούσαν στην γη τυλιγμένα με φύλλα συκιάς για να μην ξινίσουν μέχρι να αρχίσει η επόμενη μεγάλη γιορτή του χειμώνα με τα καζανέματα, και τα μεσημέρια μαζεύονται όλοι γύρω από το μεγάλο τραπέζι να γιορτάσουν την νέα σοδειά…
Και βέβαια σε κάθε αγροτόσπιτο είχαμε και τη γιορτή του μούστου  με την παρασκευή του πετιμεζιού, της μουσταλευριάς,των σουτζουκιών,  και τόσων άλλων που παρασκεύαζαν οι νοικοκυρές από το μούστο μαλώνοντας πολλές φορές  με τους άνδρες καθώς εκείνοι ήθελαν να κάνουν περισσότερο κρασί  ενώ οι γυναίκες μουστοπαρασκευάσματα τα οποία, ως γνωστόν θέλουν πολύ μούστο.
Όμορφα πράγματα, απλά, αριστοτεχνικά, λες, βαλμένα μέσα στη ζωή των κατοίκων της Δάφνης δημιουργώντας αισθήματα και συναισθήματα που έδιναν νόημα και χρώμα στη ζωή, αλλά που τώρα έγιναν δυστυχώς λήθη.
Και η αλήθεια είναι ότι ο τρύγος ήταν πάντα τελετουργία. Από την εποχή της διονυσιακής λατρείας που χόρευαν στα χωράφια για να δοξάσουν στον Διόνυσο για τα σταφύλια και το κρασί.
Ο τρύγος, ο θέρος, η σπορά, το όργωμα της γης, βρίσκονται στο επίκεντρο του αγροτικού κύκλου και της ζωής των κατοίκων της Δάφνης. Ακόμα και ο μήνας που γίνεται ο τρύγος άλλαξε και από Σεπτέμβρης, ονομάστηκε τρυγητής και ο Ιούνιος ονομάστηκε θεριστής. Τόσο έντονα επηρέαζαν οι αγροτικές εργασίες τη ζωή των ανθρώπων. Εκείνα τα χρόνια και  ο τρύγος και ο θέρος είχαν περισσότερο την μορφή πανηγυριού παρά μιας αγροτικής εργασίας.
Πολύ δουλειά, ποτάμι ο ιδρώτας των ανθρώπων. Δούλευαν τη γη ασταμάτητα. Μέχρι να χρυσαφίσει το στάχυ και να πέσει το "γέννημα" στο αλώνι, μέχρι το κλίμα να δώσει τους καρπούς του και ν’ αρχίσουν, στις αρχές του Αυγούστου, να ροδίζουν οι ρόγες του, δεν τελείωναν οι δουλειές.
Θέρος, τρύγος, πόλεμος έλεγε η παλιά παροιμία για να δείξει την δυσκολία της κατάστασης.
Αλλά όλα αυτά τότε, παλιά. Πρίν δοθούν οι επιδοτήσεις για να κοπούν τα αμπέλια, και οι ελιές, πριν μπουν τα γαλλικά σιτάρια στην ελληνική αγορά, πριν φύγουν οι νέοι για μια "καλύτερη ζωή"  στις πόλεις και αμπαρώσουν οι πόρτες των σπιτιών, πριν καταστραφεί το έδαφος από την αλόγιστη χρήση των φυτοφαρμάκων. 
Πρίν ξεκινήσει η ευρωπαϊκή ανάπτυξη, πριν μας κάνουν με το ζόρι Ευρώπη και πριν κηρύξουν κανονικό πόλεμο στον δικό μας πρωτογενή τομέα. Έναν πόλεμο καλοσχεδιασμένο με στόχο τη γή μας και την ίδια μας τη ζωή. Πώς θα ξαναγυρίσουν αυτές οι εικόνες στον τόπο μας; Πότε θα έχουν αυτές τις μυρωδιές τα παιδιά μας; Αυτές τις γεύσεις; Όταν απαγορεύεται ακόμα και το καζάνεμα για την παραγωγή του δικού μας τσίπουρου; Δυο-τρία αμπέλια έμειναν στην περιοχή κι αυτά με λίγη παραγωγή. 
Άνιση η μάχη και σκληρή μα πρέπει να δωθεί από όλους μας. Για να απεγκλωβιστούμε από τους σωτήρες μας και να  επιστρέψουμε πάλι στη φύση. Να ζήσουμε απ'αυτήν όπως οι γονείς μας και οι παππούδες μας. Να καλλιεργήσουμε πάλι τη γη μας μήπως και να κερδίσουμε τον πόλεμο για το καλό των παιδιών μας
 
 
Γ. ΚΟΥΤΣΙΟΥΡΗ
 
 

Προσθήκη νέου σχολίου

Το περιεχόμενο αυτού του πεδίου παραμένει ιδιωτικό και δε θα εμφανίζεται δημόσια.
  • Επιτρεπόμενες ετικέτες HTML: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Αυτόματες αλλαγές γραμμών και παραγράφων.
  • Οι διευθύνσεις ιστοσελίδων και οι διευθύνσεις email μετετρέπονται σε συνδέσμους αυτόματα.
CAPTCHA
10 + 7 =
Solve this simple math problem and enter the result. E.g. for 1+3, enter 4.